Trocki w Nowym Jorku w 1917

Rozdzial XXII: W Nowym Jorku: "Dziecięca zdolność przystosowywania się nie ma granic. Ponieważ w Wiedniu mieszkaliśmy przeważnie w dzielnicach robotniczych, chłopcy, prócz języka rosyjskiego i niemieckiego, znali doskonale dialekt wiedeński.

Doktor Alfred Adler z wielkiem zadowoleniem powiadał, że mówią oni w tym dialekcie, jak stary wiedeński dorożkarz (Fiakerkutscher). W szkole zurychskiej musieli przejść na dialekt zurychski, który w niższych klasach jest tam językiem wykładowym, język zaś niemiecki traktuje się jak język obcy. W Paryżu chłopcy odrazu przeszli na język francuski. W ciągu kilku miesięcy opanowali go w zupełności. Nieraz zazdrościłem im swobody, z jaką mówili po francusku. W Hiszpanji i na okręcie hiszpańskim spędzili niecały miesiąc. Ale wystarczyło im tego czasu, aby nauczyć się szeregu najbardziej używanych słów i zwrotów. Wreszcie w Nowym Jorku uczęszczali przez dwa miesiące do szkoły amerykańskiej i posiedli in crudo język angielski. Po rewolucji lutowej zostali petersburskimi uczniakami. Życie szkolne było w rozprzężeniu. Języki obce ulatniały się z pamięci chłopców znacznie prędzej, niż dawniej przez nią były wchłaniane. Ale po rosyjsku mówili jak cudzoziemcy. Częstokroć ze zdziwieniem spostrzegaliśmy, że budowa ich rosyjskiego zdania jest dosłownym przekładem z francuskiego. Tymczasem nie potrafili już zbudować tego samego zdania w języku francuskim. W ten sposób w mózgach dziecięcych, niby w palimpsestach, wypisane zostały dzieje naszej włóczęgi emigracyjnej."